คุณผู้หญิงเคยไหม? กลั้นไว้...ไม่อยู่!
ท่านเคยมีอาการเหล่านี้หรือไม่? ไอ จาม หัวเราะ แล้วมีปัสสาวะเล็ดออกมา ปัสสาวะบ่อยผิดปกติ (มากกว่า 7 ครั้งใน 1 วัน) ปัสสาวะราดก่อนถึงห้องน้ำ ต้องใส่แผ่นซึมซับปัสสาวะ ไม่กล้าออกจากบ้าน ไม่กล้าเดินทาง เพราะกลัวปัสสาวะราด เมื่อยกของหนัก เดินเร็ว ๆ หรือออกกำลังกาย ก็มีปัสสาวะเล็ดออกมา
สำหรับคุณผู้หญิงที่เคยประสบกับอาการปัสสาวะเล็ดราดเวลาออกแรงเบ่งช่องท้อง จะรู้ทันทีว่าเป็นปัญหาสุขภาพที่รบกวนเป็นอย่างมาก และหากไม่ได้รับการรักษาที่ถูกต้องอาจจะพัฒนาไปสู่โรคต่าง ๆ เช่น โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis) ช่องคลอดอักเสบ ท้องผูกเรื้อรัง รวมทั้งเสียสุขภาพจิตในการใช้ชีวิตประจำวันอีกด้วย
“ปัญหาปัสสาวะเล็ดราดมีสาเหตุอันเนื่องมาจากกล้ามเนื้อหูรูดท่อปัสสาวะหย่อนสมรรถภาพในการปิดกั้น กล้ามเนื้อกระบังลมในช่องเชิงกรานหย่อนตัวลง หรือการกลั้นปัสสาวะไว้มากจนเกินไป เช่น ขณะเดินทางเป็นเวลานาน ซึ่งมักพบในสตรีผู้ที่ผ่านการคลอดบุตรเองโดยธรรมชาติ หรือผู้สูงวัย
แพทย์จะสามารถตรวจพิจารณาความรุนแรงของอาการนี้ได้ โดยการตรวจภายในและการตรวจระบบประสาทกระเพาะปัสสาวะ “ยูโรไดนามิคส์” (Urodynamics) ซึ่งจะช่วยให้แพทย์สามารถทราบถึงปัญหาพยาธิสภาพ และใช้เป็นหลักในการรักษา ซึ่งผู้ที่มีปัญหานี้ส่วนใหญ่มักไม่ได้รับการดูแลรักษาที่ถูกต้อง เพราะคิดไปเองว่าเป็นอาการธรรมดาที่เกิดเมื่ออายุมากขึ้นและรักษาไม่ได้แล้ว แต่จริง ๆ อาการนี้สามารถแก้ไขให้หายขาดหรือควบคุมอาการได้ด้วยการรักษาและปฏิบัติตัวอย่างถูกต้อง สำหรับผู้ที่มีแนวโน้มที่จะมีปัญหา หรือเริ่มเป็นใหม่ ๆ อาการยังไม่มากนัก การบริหารกล้ามเนื้อช่องเชิงกราน (Pelvic Muscle Exercise) ช่วยลดปัญหาได้มาก พบว่าผู้ป่วยประมาณ 70% อาการดีขึ้นภายใน 3 เดือน เมื่อปฏิบัติอย่างเคร่งครัด”
แล้วคุณผู้หญิงทราบหรือไม่ว่ากล้ามเนื้อช่องเชิงกรานอยู่ตรงไหน วิธีการคือให้นั่งหลังตรงบนเก้าอี้ เท้าวางแนบพื้นไม่ขยับขา จากนั้นลองขมิบท่อทวารหนักหรือช่องคลอด คล้ายการกลั้นปัสสาวะ ซึ่งบริเวณที่ท่านกำลังออกแรงขมิบอยู่นั้น คือ กล้ามเนื้อช่องเชิงกราน ซึ่งคุณผู้หญิงที่มีอาการปัสสาวะเล็ดราดในเบื้องต้นควรเลือกฝึกหัดการบริหารกล้ามเนื้อช่องเชิงกราน ในท่าต่อไปนี้ตามความเหมาะสม และสามารถทำได้สะดวก เป็นเวลาประมาณวันละ 10 นาที ได้แก่
1. บริหารในท่านอนเหยียดขา : ฝึกขมิบ ให้แรงคล้ายยกอวัยวะในช่องเชิงกรานขึ้นมาเก็บไว้ในหน้าท้อง ขณะเดียวกันหายใจเข้าเต็มที่หยุดกลั้นไว้ แล้วแขม่วท้องน้อยไว้ด้วยกัน นับในใจ 1 2 3 4 5 (5 วินาที) แล้วคลายออก ทำเช่นนี้ 10 ครั้ง
2. บริหารในท่านอนหงายงอเข่า : ฝึกขมิบ เช่นเดียวกับข้อ 1
3. บริหารในท่านอนยกสะโพก : นอนหงาย งอเข่าตั้งตรง แขนขวาเหยียดตรง จากนั้นฝึกขมิบ เช่นเดียวกับข้อ 1 เมื่อนับในใจครบ 5 วินาทีแล้วให้คลายแรงบีบกล้ามเนื้อช่องเชิงกรานออกในขณะที่ลดสะโพกและหลังลงกับพื้น กลับมาในท่าแรก ทำเช่นนี้ 10 ครั้ง
4. บริหารในท่ายืน : ยืนแยกขาขวา เท้าห่างจากกันประมาณช่วงหัวไหล่ ยืดหน้าอก และเชิดหน้าตรง ขณะที่ใช้ฝ่ามือทั้งสองข้างวางบนขอบโต๊ะ ทิ้งน้ำหนักตัวลงที่ฝ่ามือ จากนั้นฝึกขมิบ เช่นเดียวกับข้อ 1
5. บริหารในท่ายืนเขย่ง : ยืนเท้าชิดกัน มือขวาจับขอบโต๊ะไว้ เขย่งเท้าขึ้นสุดตัว พร้อมกับฝึกขมิบ เช่นเดียวกับข้อ 1
6. บริหารในท่าลุกขึ้นนั่ง : นอนหงาย งอเข่า จากนั้นฝึกขมิบบีบกล้ามเนื้อช่องเชิงกราน ขณะที่ลุกขึ้นนั่ง นับ 1 2 3 4 5 หรือถึง 10 แล้วคลายออกพร้อมกับเปลี่ยนไปอยู่ในท่านอนเช่นเดิม ทำเช่นนี้ 10 ครั้ง
ทั้งนี้สำหรับผู้ที่มีอาการมาก ซึ่งได้ปฏิบัติตนตามข้อแนะนำข้างต้นแล้ว แต่ยังไม่สามารถแก้ไขอาการปัสสาวะเล็ดราดได้ โดยที่ผ่านมานั้น เดิมทีจะต้องได้รับการรักษาด้วยวิธีผ่าตัดซ่อมแซม แต่ในปัจจุบันทางโรงพยาบาลกรุงเทพหัวหินมีเทคโนโลยีใหม่ที่ทำให้สามารถแก้ไขอาการนี้ได้โดยไม่ต้องผ่าตัด ไม่เจ็บ ซึ่งนอกจากจะช่วยแก้ไขปัญหาปัสสาวะเล็ดราดแล้ว ยังช่วยคุณผู้หญิงในการฟื้นฟูจุดซ่อนเร้น กระชับช่องคลอด ช่วยแก้ปัญหาให้คุณผู้หญิงมีสุขภาพร่างกายที่ดี และส่งผลให้มีสุขภาพใจที่ดี ใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างมีความสุข
………………………………………………………………………………
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม หรือทำนัดหมาย กรุณาติดต่อ :
แผนกสูตินรีเวช ชั้น 3 โรงพยาบาลกรุงเทพหัวหิน โทร. 032-616-884 (8.00 – 17.00 น.)
โทร. 032-616-800 Call Center
